معاون توسعه راهبردی شرکت فناپ مطرح کرد؛ نقطه‌ضعف جدی کشور در سیاست و راهبرد توسعه نوآوری و فناوری
چهارشنبه ۰۵ بهمن ۱۴۰۱
|اشتراک‌گذاری
بازگشت به اتاق رسانه
معاون توسعه راهبردی شرکت فناپ مطرح کرد؛
نقطه‌ضعف جدی کشور در سیاست و راهبرد توسعه نوآوری و فناوری
معاون توسعه راهبردی شرکت فناپ، نقطه‌ضعف جدی کشور را فقدان سیاست و راهبرد توسعه نوآوری و فناوری دانست و گفت: دولت گذشته با فقدان راهبرد توسعه‌ای در نوآوری و فناوری مواجه بود و در این بخش سیاست بالادستی نداشت.
به گزارش مدیریت ارتباطات فناپ، نشست «دیدگاه» در راستای نقد و بررسی سیاست‌های معاونت علمی و فناوری در دولت دوازدهم و راهکارهای پیشنهادی به معاونت فعلی، ۱۹دی‌ماه سال جاری توسط سازمان ملی کارآفرینی و رسانه اکوموتیو در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران برگزار شد.
در این نشست، کیوان جامه‌بزرگ معاون توسعه راهبردی شرکت فناپ و عضو سازمان نظام صنفی رایانه‌ا‌ی تهران در نقد و بررسی سیاست‌های معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری گفت: به‌رغم نقدهایی که می‌توان به عملکرد سورنا ستاری داشت اما به‌نظرم وی از بین معاون‌های رییس‌جمهور در دولت گذشته، موفق‌ترین معاون بود.
وی دلیل موفقیت معاون علمی و فناوری حسن روحانی را ایجاد ظرفیت و جایگاه موثر این معاونت عنوان کرد که با آنچه تحویل گرفته بود، بسیار تفاوتداشت و ادامه داد: عملکرد سورنا ستاری در نهادسازی و خلق جایگاه معاونت علمی و فناوری در نهادهای مختلف دولت، موثر بود.
جامه‌بزرگ سیاست حوزه فناوری و نوآوری را متاثر از سیاست‌های توسعه‌ای کشور دانست و گفت: از آنجا که کشور سیاست و استراتژی توسعه‌ای مشخص ندارد، در حوزه نوآوری و فناوری هم نمی‌توان انتظار زیادی از آن داشت. ما نقطه ضعف جدی در نوآوری و فناوری داریم و تکلیف‌مان در این حوزه مشخص نیست.
وی با بیان اینکه نمی‌دانیم کشور دقیقا قصد برطرف کردن کدام مشکل را دارد، افزود: تا زمانی‌که پاسخ به این سوال مشخص نشود عملکردها هم تاثیرگذار نبوده و نمی‌توان نقد یا ارزیابی جدی برای آن‌ها انجام داد. چرا که مشخص نیست هر کدام از اتفاقاتی که افتاده و یا نیفتاده، برای پاسخ به کدام نیاز اساسی کشور بوده و در پی کدام مسیر توسعه‌ای کشور دنبال شده است.
عضو سازمان نظام صنفی رایانه‌ا‌ی تهران تصریح کرد: دولت گذشته با فقدان سیاست و راهبرد توسعه نوآوری و فناوری مواجه بود و سیاست بالادستی نداشت.
جای خالی نهاد ماموریت‌گرا در حوزه نوآوری
جامه‌بزرگ با تاکید بر اینکه در کشور همچنان نهاد ماموریت‌گرا برای حوزه نوآوری وجود ندارد، گفت: نهادی مانند ناسا در آمریکا ماموریت‌گرا است؛ به‌همین دلیل ریسک کرده و پروژه‌های بزرگ جاه‌طلبانه تعریف می‌کند و در ادامه مسیر، بخش خصوصی را نیز به ایجاد حرکت جمعی ترغیب می‌کند.اما در کشور ما نهادهای ماموریت‌گرا وجود ندارند تا بتوانند انرژی مثبتی را به اکوسیستم منتقل کنند و به‌همین دلیل تلاش‌ها اغلب در خرده نهادها انجام می‌شود.
وی با اشاره به ابزارهای در اختیار معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و اقداماتی مانند ایجاد صندوق‌های مالی، پارک‌های علمی و شبکه‌های آزمایشگاهی گفت: اثرگذاری این اقدامات، بیشتر از جنس ترویج بود تا اینکه نقش توسعه‌ای داشته باشد.
معاون توسعه راهبردی شرکت فناپ ادامه داد: اینکه امروز درباره اکوسیستم نوآوری و یا اکوسیستم دیجیتال صحبت می‌کنیم، حاصل همان تلاش و حرکت ترویجی است که ادبیات حداقلی آن شکل گرفت؛ رییس‌جمهور وقت، آقای روحانی، در سال‌های آخر زمام‌داری خود بارها به توان‌مندی حوزه اکوسیستم نوآوری و شرکت‌های استارت‌آپی، اشاره داشت. اما این ادبیات در لایه‌های بالایی حاکمیت، کمتر جاری شد.
عضو سازمان نظام صنفی رایانه‌ا‌ی تهران با اشاره به شخصیت سورنا ستاری به‌عنوان مدیر مقتدر که با بدنه اکوسیستم در ارتباط نزدیک بود، افزود: وی در عین اقتدار، برای فعالان اکوسیستم در دسترس بود و این یک دستاورد خوب محسوب می‌شود؛ چون کمتر پیش می‌آمد که فعالان اکوسیستم، برای برقراری ارتباط و انتقال نکات با وی، با مشکلی روبرو شوند.
در دولت دوازدهم به حوزه کسب‌وکارهای دیجیتال توجه ویژه شد
به اعتقاد جامه‌بزرگ، در دولت دوازدهم توجه ویژه‌ای به حوزه کسب‌وکارهای دیجیتال شکل گرفت که با رشد این بخش همراه شد.
وی گفت: فعالیت بسیاری از کسب‌وکارهای دیجیتال امروز، حاصل نگاه توسعه‌ای روادارانه دوره سورنا ستاری بود که البته در سال‌های آخر به‌دلیل نگاه امنیتی معاون جدید، این توسعه کمتر اتفاق افتاد.
عضو سازمان نظام صنفی رایانه‌ا‌ی تهران یادآور شد: البته ما در سوق دادن فناوری‌های دیجیتال کشور به صنایع کلیدی توفیقی نداشتیم و حضور تکنولوژی در صنایعی مانند برق و انرژی، معدن، حمل‌و‌نقل و… خیلی پررنگ نبود.
جامه‌بزرگ درباره سیاست‌های مالی معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور در دوره قبل، تاکید کرد: در آن دوره تمرکز ویژه‌ای بر حمایت از استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های کوچک و متوسط انجام شد و به‌نظر می‌رسد حاکمیت از تعامل با شرکت‌ها و مجموعه‌های بزرگ، می‌ترسد و به آن علاقه‌مند نیست.
وی با اشاره به اظهارات آنگلا مرکل صدراعظم آلمان در سال‌های پایانی فعالیت سیاسی‌اش که نماد این کشور را «زیمنس» معرفی کرده بود، گفت: مرکل، زیمنس را به‌عنوان نماد آلمان معرفی کرد اما من فکر می‌کنم هیچ‌یک از زمام‌داران ما جرات نمی‌کند از یک شرکت خصوصی به عنوان نماد ایران نام ببرد.
معاون توسعه راهبردی شرکت فناپ، توجه به شرکت‌های بزرگ و بزرگ‌تر کردن آن‌ها را یک مساله جدی دانست و افزود: شاید اگر بخشی از حمایت‌هایی که توسط معاونت علمی از شرکت‌های کوچک، متوسط و استارت‌آپی انجام شد به بنگاه‌های بزرگ معطوف می‌شد، نتیجه بهتری می‌گرفتیم.
به گفته جامه‌بزرگ، در همه جای دنیا از وام و تسهیلات به‌عنوان بدترین ابزار حمایتی برای استارت‌آپ‌ها نام برده می‌شود زیرا وام باید در اختیار شرکت‌های بزرگ‌تر قرار گیرد که توانایی بازپرداخت آن را داشته باشند؛ اما این اتفاق از سوی معاونت علمی نیفتاد.
وی با اشاره به تجربه شخصی خود در شرکت فناپ گفت: هر زمان که فناپ به مجموعه‌های حاکمیتی برای انجام یک کار مشترک و با نگاه استفاده از ظرفیت‌های حمایتی مراجعه می‌کرد، گویا آن حرف، شرم‌آور شمرده می‌شد و می‌گفتند: «شما به‌عنوان یک مجموعه بزرگ، چرا دنبال تسهیلات هستید!»
«سندسازی» بیماری مزمن توسعه‌ای در کشور
جامه‌بزرگ، اکتفا به «سندنویسی» و «سندسازی» را بیماری مزمن توسعه‌ای در کشور دانست و توضیح داد: ما انواع و اقسام سندهای توسعه‌ای در حوزه نانو، بایو، آی‌تی و امثال آن‌ها در کشور داریم؛ اما موضوع این است که وقتی سند نوشته می‌شود، انگار ماموریت تمام شده وخوشحال هستیم که برای مثال سند توسعه نانوفناوری داریم. در حالی‌که روی سندها می‌توان ساعت‌ها بحث کرد.
وی ادامه داد: در بهترین حالت، معمولا اسناد توسعه‌ای در کشور ما با نگاه رفع چالش نوشته می‌شوند؛ به‌این معنی که هر زمان یک چالش شناسایی می‌شود با نوشتن سند توسعه‌ای، می‌خواهند آن را حل کنند. اما هیچ‌وقت این نگاه وجود نداشته که یک ماموریت بزرگ به عهده یک صنعت یا تکنولوژی گذاشته شود و از آن صنعت بخواهند در یک بازه زمانی، کار بزرگی انجام دهد.
معاون توسعه راهبردی شرکت فناپ، با اشاره به اینکه در دوره گذشته معاونت علمی، در عرضه نوآوری توفیق نسبی داشتیم اما در ایجاد تقاضا برای نوآوری در کشور، کاری انجام نشده است، گفت: نیاز داریم حرکت جدی برای توسعه نوآوری داشته باشیم.
عضو سازمان نظام صنفی رایانه‌ا‌ی تهران با تاکید بر اینکه در حوزه سیاست‌گذاری یک علاقه‌مند جست‌و‌جوگر هستم و نه صاحب‌نظر، گفت: شخصا فکر می‌کنم توسعه اجتماعی و سیاسی لازم و ضروری است، اما آرای متفاوتی می‌گوید توسعه اجتماعی و سیاسی لزوما مقدم بر توسعه اقتصادی نیست. برای مثال داگلاس نورث در کتاب «توسعه در سایه خشونت»، بیان می‌کند که خیلی جاها لزوما تقدم توسعه سیاسی منجر به توسعه اقتصادی نشده است.
دولت کارآفرین چگونه شکل می‌گیرد؟
وی تاکید کرد: به نظر من، ماموریت‌گرایی باید در معاونت علمی و فناوری جدید، مقدم بر سایر امور باشد.
جامه‌بزرگ با اشاره به اظهارات ماریانا مازوکاتو در کتاب «دولت کارآفرین» گفت: ماموریت‌های دولت کارآفرین باید دارای ۵ ویژگی باشد. نخست این‌کهماموریت‌ها برای شهروندان جسورانه و الهام‌بخش باشد. برای مثال در این ۲۰سال که بارها گفته شد «نانوفناوری در خدمت توسعه است»، هیچ‌وقت نتوانست ارتباط مستقیمی با شهروندان ایجاد کند.
وی ادامه داد: دومین ویژگی ماموریت‌های دولت، بلندپروازی و خطرپذیری است. دولت نباید در جایی‌که حتی بخش خصوصی منابع خود را دارد و ندارد، حضور پیدا کند. دولت باید جایی ورود پیدا کند که به هیچ‌وجه این بخش نمی‌تواند وارد شود.
عضو سازمان نظام صنفی رایانه‌ا‌ی تهران با بیان اینکه دولتی که تفکر بزرگ ندارد نمی‌تواند استعداد بزرگ جذب کند، سومین ویژگی ماموریت‌های دولت کارآفرین را مطابق با تعاریف این کتاب، مشخص‌بودن هدف و ضرب‌الاجل عنوان کرد و گفت: آقای دهقانی فیروزآبادی معاون فعلی علمی و فناوری رییس‌جمهور، باید یک ماموریت ۳ساله برای خود تعریف کند.
جامه‌بزرگ چهارمین ویژگی را میان‌رشته‌ای و بین بخشی‌بودن ماموریت‌های دولت برشمرد و اضافه کرد: پنجمین ویژگی این است که دولت اجازه تجربه‌گری را به بخش خصوصی دهد و خود، متولی و متصدی نباشد.
معاون توسعه راهبردی شرکت فناپ تصریح کرد: معاون علمی و فناوری دولت فعلی، اگر به‌جای تهیه یک لیست طولانی از کارهایی که باید انجام دهد، یک لیست از کارهایی که نباید انجام دهد تهیه و تنها به تعریف دو ماموریت اکتفا کند، توفیق بیشتری خواهد داشت.
کلیه حقوق وبسایت متعلق به شرکت فناوری اطلاعات و ارتباطات پاسارگاد آریان فناپ می باشد